İznik Roma Tiyatrosu Kazı ve Restorasyon Çalışmaları

Bursa’nın İznik ilçesinde gerçekleştirilen İznik (Nicaea) Roma Tiyatrosu Kazı ve Restorasyon Çalışmaları, Dokuz Eylül Üniversitesi adına Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aygün Ekin Meriç başkanlığındaki bir ekip tarafından sürdürülmektedir. Çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen izin ve destekleri ile Bursa Büyükşehir Belediyesi, Türk Tarih Kurumu ve İznik Belediyesi’nin yardımları ile devam etmektedir.

Türkiye’de, Roma Dönemi mimari geleneğine uygun olarak, düz bir alanda tonozlar üzerinde yükselen tek örnek olan tiyatro binası, yaklaşık 10.000 seyirci kapasitesine sahiptir. Bithynia bölge valisi ve tarihçi olan Genç Plinius’a göre yapının inşaatının, Roma İmparatoru Traianus döneminde (MS 98-117) döneminde devam ettiği bilinmektedir. Günümüze ilk katın oturma basamaklarının temelleri ve altyapıyı oluşturan kemer/tonoz örtü sistemi korunmuştur. Sahne binasının cephesinde ve sütunlu galerilerde zengin mimari süslemeler ile görkemli heykeltıraşlık eserleri olduğu tespit edilmiştir.

Yaklaşık 200 yıl boyunca özgün işlevinde kullanılan tiyatro, özellikle 4. yüzyılda Hristiyanlığın bölgede hâkim olmasıyla birlikte dini amaçlarla kullanılmıştır. Sahne binasının önüne ve bazı mekânlara duvarlar örülerek alan yeniden düzenlenmiş, orkestra yan duvarlarına Meryem – İsa freski ve çeşitli Hristiyanlık sembolleri işlenmiştir. 8. yüzyılda Arap Akınları nedeniyle tiyatrodan sökülen parçalar kent surlarının güçlendirilmesinde kullanılmıştır. Mezarlık olarak kullanılan alana 12. yüzyılda iki kilise yapısı inşa edilerek dini karakteri güçlendirilmiştir. Geç Bizans ve Osmanlı dönemlerinde metruk durumdaki tiyatro alanında uygun mekânlara seramik fırınları inşa edilmiş ve 17. yüzyıla kadar bu kullanım devam etmiştir.

Tiyatro ve çevresinde 2022 yılında uygulaması başlayan restorasyon çalışmalarının 2023 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Böylece tiyatro, UNESCO yolunda ilerleyen İznik kentinin kültürel cazibe merkezi olarak öne çıkacaktır.

                                                                 İznik Gölü ve Tiyatro

Gladyatör Oyunları (Kılıç-Kalkan) Kabartması

Orkestra duvarındaki Hıristiyanlık Sembolleri

Osmanlı Dönemi Seramik Fırını

Tiyatro Restorasyonu

2022 yılı Kazı Ekibi